Turkse christelijke muziek dankt veel aan Ali Ufki

Van onze redacteur Hans Bossenbroek

Koningin Beatrix bezoekt deze week tijdens het staatsbezoek aan Turkije de Blauwe Moskee (Aya Sofia) in Istanbul. De vroegere kerk is hét bewijs dat er naast moslims ook Turkse christenen zijn. Ook in Nederland. Ook zij zingen liederen tot eer van God. Reden genoeg om eens te verdiepen in Turkse christelijke muziek.

Turkse christelijke muziek speelt in Nederland niet echt een rol, zegt Nar Baris van Stichting Müjde, een stichting van Nederlands-Turkse christenen. “Ik schat dat er zo'n honderd Turkse christenen zijn. Daarnaast zijn er nog een enkele Turkssprekende Nederlanders. Die twee groepen gebruiken de muziek in de kerk, maar ook thuis wordt het beluisterd. Uiteraard ook in Turkije zelf wordt de muziek gezongen en gespeeld.”

Toonladder

De Turkse christelijke muziek die in Nederland aanwezig is komt voornamelijk uit Turkije zelf, vertelt Baris. “Kenmerkend aan de muziek zijn de oosterse melodieën en een andere toonladder. Sommige Turkse muziekinstrumenten hebben tussen de halve noot nog een kwart noot.” De instrumenten die bespeeld worden hebben dan ook exotisch klinkende namen als saz (een luit), ud (een gitaar), darbukka kemence (een trommel) en kanun (een tafelharp).

Ondanks de exotische klank heeft de westerse muziek invloed op de christelijke muziek uit Turkije. Die is al van oude datum. Veel is te danken aan de in Polen geboren kerkmusicus Wojciech Bobowski (1610 – 1675). Nadat hij gevangen was genomen door de Krimtartaren werd hij verkocht aan sultan Murad IV. Belangrijkste reden daarvoor was dat hij een muzikale opleiding had genoten en het notenschrift beheerste. Aan het hof bekeerde Bobowski zich tot de islam en nam hij de naam Ali Ufki aan. Naast een bijbelvertaling in het Osmaans, vertaalde hij ook veertien psalmen in diezelfde taal. Voor deze verzameling psalmen, Mezâmir - in modern Turks Mezmurlar - genoemd, gebruikte Ufki de melodieën van de Geneefse psalmen.

Turkse gelovige

Baris: “Veel kerken gebruiken praise- en worshipliederen en vertalen de tekst naar het Turks, net als wij hier in Nederland doen. Toch zijn er ook heel veel liederen die gemaakt zijn door Turkse christenen. Ik heb zelf het idee dat deze toch meer het hart van de Turkse gelovige raken. De muziekcultuur is erg rijk en oud en de melodieën zijn ronduit schitterend. Een aanrader!”

Om veiligheidsredenen is de gefingeerde naam Nar Baris gebruikt.

 Laatst gewijzigd: 02-03-07 - Geplaatst: 27-02-07