'Op een orgel kun je alles spelen, behalve rap'

Arjan Breukhoven vernieuwt orgel met Star Warsmuziek op nieuwe cd

Van onze redacteur Eline Verhoef

29-11-16

Het begon allemaal met zijn buurmeisje, waarop hij als negenjarig jongetje verliefd was. Zij ging op orgelles en dus wilde Arjan Breukhoven dat ook. Met zo'n twintig kinderen kregen ze les in de kelder van een muziekwinkel in Rotterdam. Het buurmeisje haakte na lesje 44 af, de verkering tussen hen ging uit en Arjan bleek een orgeltalent te zijn. Met zijn nieuwe cd In Concert Marktkirche Wiesbaden laat de toonkunstenaar zien dat ook Star Wars-muziek goed op het orgel klinkt.

Op zoek naar vernieuwing

In zijn werk als concertmusicus vindt hij het leuk om juist niet de gebaande wegen te betreden, zeker als het gaat om het maken van een cd. "Ik probeer altijd stukken op te zoeken die nog niet door andere organisten op cd zijn gezet". Zo staan er op zijn nieuwe cd twee stukken die Arjan helemaal zelf componeerde, waaronder 'Cantilena'. "Dit stuk komt voort uit de koraalfantasie 'Gij die alle sterren houdt'. Het is een mooi verstild romantisch werk geworden."

Mijn orgel is mijn orkest

Als het aan Arjan ligt kun je echt alle muziekgenres op een orgel spelen. "Behalve rap", zegt hij lachend. Op het "waanzinnige" Walcker-orgel van de Marktkirche in het Duitse Wiesbaden trekt Arjan via een midi-aansluiting een heel orkest uit het orgel. En dat hoor je terug op zijn cd. Zowel de 'Prelude from Cello-suite nr. 1' van J.S. Bach als de 'Symphony no. 5 in c - minor' van L. van Beethoven zijn oorspronkelijk voor een orkest geschreven. "Zoals César Franck zei: 'Mijn orgel is mijn orkest'." Bach bewerkte ooit vijf stukken van Vivaldi voor het orgel. "Als Bach het mag, waarom mag ik het dan niet? Als je het maar wel met respect doet. Het is belangrijk om zo dicht mogelijk bij het origineel te blijven. Dus als er een hobo moet spelen in het oorspronkelijke orkeststuk, probeer ik die klank ook te spelen."

Instrument van de Allerhoogste

Arjan besteedt zo'n tachtig uur per week aan zijn werk als musicus. Naast het geven van concerten, dirigeert hij drie grote mannenkoren en speelt hij regelmatig in kerkdiensten en uitvaarten. Hij noemt dit 'dankbaar werk'. "Ik voel me vaak een instrument van de Allerhoogste en denk ook dat God mensen door de muziek heen kan troosten." Het dirigeren doet Arjan ook met veel plezier. "Helemaal als mensen met hun ogen dicht staan te zingen en het geluk er vanaf straalt. Je steekt er veel energie in, maar je krijgt er ook veel voor terug. En daardoor kan ik het volhouden."

Vooroordelen orgel

Door ondere andere een Star Wars medley op zijn nieuwe cd te spelen, wil hij afrekenen met de vooroordelen die mensen over het orgel hebben. "Het orgel is eigenlijk een heel dood ding. Het is mooi om naar te kijken, maar als niemand erop speelt, gebeurt er ook niks. Je kunt je ook afvragen: is het orgel saai of de organist?" Volgens Arjan is ook het soort orgel waarop je speelt van invloed. "Als organist kun je moeilijk je eigen orgel meenemen. Je komt in de kerk en dan moet je maar afwachten wat je krijgt. Soms lik je je vingers erbij af en soms denk ik, wanneer is het morgen?"

Scoop via YouTube

Dat Arjan zelf het orgel als geen ander tot leven brengt, viel ook de Noorse componist M.L. Takle op. Naar aanleiding van een YouTube-filmpje van Arjan waarin hij 'Power of life' van Takle speelt en iedere zestien maten van orgel wisselt, besloot de componist een stuk aan Arjan op te dragen. "Dan zit ik ineens met rode oortjes achter mijn computerscherm." Het nummer 'Waltz heroic' van Takle is volgens Arjan de 'première van zijn cd' geworden.

Foto: Arjan Breukhoven

---